نورپردازی ساختمان و بررسی اصول و استانداردهای نورپردازی در محیط های مختلف

نورپردازی اماکن مسکونی 

منازل مسکونی به بخش‌های مختلفی مثل آشپزخانه، اتاق خواب، پذیرایی، سرویس بهداشتی، پاسیو و… تقسیم می‌شود که هرکدام اصول جداگانه‌ای برای نورپردازی دارند. البته این مبحث تنها محدود به فضای داخلی نشده و می‌تواند بخش نمای ساختمان را نیز شامل شود.

پیش از اجرای نورپردازی منزل با توجه به تخصصی بودن کار  باید محاسبات به صورت دقیق انجام گیرد. تامین نور مناسب در فضای مسکونی باعث به وجود آمدن احساس آرامش و امنیت خواهد شد و بالعکس استفاده از روش‌های غیراصولی، احساس راحتی و آرامش را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

دو نوع نور در مبحث نورپردازی مورد توجه قرار می‌گیرد که عبارتند از نور طبیعی و مصنوعی. نور طبیعی در طول روز می‌تواند با ترکیب شدن با نور مصنوعی، به تامین روشنایی لازم برای منزل کمک می‌کند.

اصول مورد استفاده در نورپردازی منازل مسکونی

همانطور که گفتیم، نورپردازی واحدهای مسکونی باید به صورت استاندارد و اصولی انجام شود. معیارهای مختلفی در این باره باید مورد توجه قرار گیرند که از جمله آنها کیفیت و نحوه تعامل نور با سطوح مختلف فضای مسکونی است. ضمن اینکه باید زیبایی المان‌های روشنایی مورد توجه قرار گیرد، تامین نور کافی و مناسب در فضای منزل اهمیت زیادی دارد. توصیه می‌شود که برای نورپردازی فضای مسکونی استفاده از نورهای سقفی یکنواخت به صورت بیش از حد نباشد. دلیل این امر نیز مشخص است، این المان‌ها تنها کف را روشن می‌کنند در حالی که بهتر است در فضای منزل از لایه‌بندی برای روشنایی استفاده شود. به این ترتیب که علاوه بر استفاده از چراغ‌های سقفی، می‌توان در بخش‌های مختلفی از منزل، از نورهای تاکیدی کمک گرفت. از جمله این موارد می‌توان به چراغ‌های بالای میز ناهارخوری و پیشخوان آشپزخانه، آویزهای تزیینی و همچنین چراغ‌هایی که بر روی دیوار نصب می‌شوند اشاره کرد. هر کدام از این المان‌ها لایه‌ای از روشنایی را در فضای منزل ایجاد کرده و به هرچه بهتر شدن نورپردازی کمک می‌کنند.

همچنین معیار دیگری که در نورپردازی منازل مسکونی مورد توجه قرار می‌گیرد، شاخص نمود رنگ است. چراغ و روشنایی‌ها هرچه دارای شاخص نمود رنگ بالاتری باشند، رنگ اجسام بهتر و واقعی‌تر دیده خواهد شد. بنابراین توجه به این فاکتور در نورپردازی فضای مسکونی اهمیت زیادی دارد.

نورپردازی اماکن اداری

دفاتر کار و محیط‌های اداری از بخش‌های مختلفی مثل اتاق کنفرانس، مدیریت، بایگانی، اجتماعات، اتاق کارمندان و … تشکیل شده که نورپردازی هر کدام با اصول جداگانه‌ای انجام می‌شود.

البته در نورپردازی محیط‌های اداری، اصول فنی و علمی در اولویت قرار دارند به گونه‌ای که راحتی بصری و  امنیت افراد و رفاه آنها تامین شود.

تناژ رنگی مورد استفاده در فضاهای اداری

استفاده از رنگ‌های گرم با شدت نور پایین در اوقات ابتدا و انتهای روز به کاهش استرس منجر شده و همچنین در طول روز نیز می‌توان از نورهای با رنگ سردتر جهت افزایش انرژی کارکنان استفاده کرد.

با کمک نورپردازی اصولی علاوه بر جذاب و پویا شدن محیط کار می‌توان شاهد افزایش بهره‌وری و کارآمدی کارکنان بود.

توجه به نور طبیعی برای نورپردازی محیط کار

ترکیب نور مصنوعی و طبیعی سبب پیشگیری از خستگی زودهنگام و احساس کسالت در کارکنان می‌شود. از آنجایی که نورپردازی تاثیر زیادی بر سلامت افراد داشته و عدم وجود نور کافی می‌تواند به مواردی مانند سردرد و چشم‌درد منجر شود، بهتر است که در توجه به نور طبیعی و استفاده از ظرفیت‌های آن در اولویت قرار گیرد. همچنین در صورت مواجهه با محدودیت فضای اداری به کمک نورپردازی اصولی می‌توان به بزرگتر جلوه دادن آن کمک کرد. همچنین می‌توان به با بکارگیری المان‌های مناسب در هزینه‌های برق نیز صرفه‌جویی کرد.

تجهیزات مورد استفاده برای نورپردازی محیط‌های اداری

اصولا در هر کدام از بخش‌های محیط اداری فعالیت‌های مختلفی انجام می‌شود که به نوع و سطح متفاوتی از روشنایی نیاز دارد. برای فضاهای اداری می‌توان از المان‌هایی مانند چراغ خطی آویز، روکار و توکار، چراغ فلوروسنتی، پنل‌های ال‌ای‌دی و چراغ‌های سقفی روکار و توکار استفاده کرد.

هر کدام از این المان‌ها ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند.

سیستم نوری فضاهای اداری ترکیبی از نورپردازی طبیعی و مصنوعی بوده و می‌توان با رعایت کنتراست و تضاد نور در فضا، به مدرن و پویا جلوه دادن آن و همچنین صرفه‌جویی در منابع انرژی کمک کرد.

نورپردازی فضاهای آموزشی

نورپردازی هر فضایی دارای نقشی تاثیرگذار در عملکرد عناصر مختلف است. با انتخاب نورپردازی درست و اصولی علاوه بر اینکه می‌توان به جذاب و کاربردی شدن یک محیط کمک کرد، می‌توان امکان بهره‌برداری از فضا را نیز افزایش داد. در محیطهای آموزشی، نورپردازی با هدف تامین فضای بصری کافی برای مربیان، اساتید و از همه مهمتر دانش‌آموزان و دانشجویان است که این مورد تاثیر بسیار زیادی بر تمرکز و یادگیری درست و اصولی آنها دارد.

فضاهای آموزشی به دسته‌هایی مانند مدارس، دانشگاه‌ها، کتابخانه‌ها، مهدهای کودک و … تقسیم می‌شوند. هرچند که اصول کلی نورپردازی در همگی آنها یکسان است اما در جزئیات شاهد تفاوت‌هایی هستیم.

استفاده از المان‌های مناسب برای نورپردازی، اهمیت زیادی در فضاهای آموزشی دارد. هرچند که در نظر گرفتن نور طبیعی یا همان روشنایی روز در اولویت بالایی قرار دارد. با ترکیب این دو مورد کنار هم می‌توان در محیط آموزشی فضایی تسکین‌دهنده همراه با آرامش بصری ایجاد کرد.

حس بینایی از جمله مهم‌ترین حس‌هایی است که در فضاهای آموزشی به یادگیری و پردازش اطلاعات منجر می‌شود و با ایجاد روشنایی کافی می‌توان شاهد ارتقای عملکرد حس بینایی و در نتیجه بالارفتن میزان یادگیری دانش‌آموزان و دانشجویان بود.

 استفاده از نور سفید در کلاس‌های درس می‌تواند به بالا رفتن تمرکز و رفع حالت خواب‌آلودگی کمک کند.

سطح روشنایی و دمای رنگ ارتباط موثری با حوصله و عملکرد فردی داشته و هرچه سطح روشنایی بالاتر باشد، میزان خواب‌آلودگی کمتر می‌شود.

در راهروها و کلاس‌های بهتر است از الگوی توزیع نور پیوسته استفاده شود. برای این کار المان‌هایی مانند چراغ‌ها یا پنل‌های  انتشار دهنده نور یکنواخت در فضا کاربرد دارند که علاوه بر تامین نور بدون ایجاد حالت خیرگی، به صرفه‌جویی در مصرف انرژی نیز کمک می‌کنند.

در نورپردازی فضاهای آموزشی مثل کتابخانه ها و سالن‌های مطالعه رنگ و حجم نور اهمیت زیادی دارد. نورپردازی می‌تواند به بزرگ یا کوچک‌تر جلوه دادن فضا کمک کند. به عنوان مثال انجام نورپردازی در روی دیوار و کنج‌ها سبب بزرگتر به نظر رسیدن محیط به واسطه روشن‌تر شدن اطراف از مرکز می‌شود.

همچنین نورهای سقفی یکدست هم با انتشار نور یکنواخت به بزرگتر جلوه دادن فضای آموزشی کمک می‌کنند.

نورپردازی اماکن صنعتی

این سبک از نورپردازی در مواردی مانند کارگاه‌ها، انبارها، کارخانجات، سوله‌ها و غیره کاربرد دارد.

روشنایی استاندارد برای هر محیط صنعتی با توجه به نوع کاربری آن باید پیش از اجرای نورپردازی مشخص شود. المان‌های مورد استفاده در نورپردازی صنعتی

چراغ‌های سوله‌ای از جمله تجهیزات مناسب در نورپردازی محیط‌های صنعتی به شمار می‌روند که به دو شکل آویز و سقفی وجود دارند. دارای طول عمر بالایی بوده و در برابر خرابی، نم، گرد و غبار و ضربه از خود مقاومت نشان می‌دهند.

طراحی و ساخت انواع مختلف چراغ‌های صنعتی یا سوله‌ای یا کارگاهی با توجه به نیاز فضای مورد نظر انجام خواهد شد که هر کدام دارای نصب و نوردهی تفاوتی هستند.

چراغ‌های صنعتی در دو شکل آویز و سقفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. با توجه به متراژ بالای فضاهای صنعتی، چراغ‌های سوله‌ای دارای مصرف برق پایین هستند تا در هزینه‌های انرژی صرفه‌جویی شود.

نکات مهم در نورپردازی صنعتی

رنگ و متریال مورد استفاده برای دیوار و سقف محیط صنعتی در بازتاب نور چراغ‌های سوله‌ای تاثیرگذار است. با توجه به تابیده شدن نور این چراغ‌ها به اطراف می‌توان جهت تأمین روشنایی بیشتر از رنگ‌های روشن برای سقف و دیوارها استفاده کرد تا از بازتاب نور حداکثر بهره را برد.

اهمیت نورپردازی صنعتی

نورپردازی صنعتی به دلیل حساسیت بالای کار در چنین محیطی باید طبق نکات بهداشت نور انجام شود. نور نامناسب می‌تواند به پایین آمدن راندمان کارکنان و بروز حالاتی مثل افسردگی و بی‌انگیزگی در آنان منجر شود.

علاوه بر اینکه دمای نور باید متناسب با فضا باشد، باید از ایجاد روشنایی بیش از حد در محیط جلوگیری کرد. چون سبب خیرگی چشم شده و در طولانی مدت آسیب‌زننده خواهد بود که علاوه بر خستگی چشم به کاهش قدرت بینایی منجر می‌شود.

خرید چراغ‌های سوله‌ای مناسب و با کیفیت و استفاده مناسب از المان‌ها در نورپردازی صنعتی می‌تواند مانع از بروز حوادث حین کار با دستگاه‌ها شود.

نورپردازی اماکن درمانی

با توجه به طراحی دکوراسیون هر فضا، تامین روشنایی و جذابیت آن با استفاده از اصول صحیح نورپردازی انجام می‌شود. در مورد نورپردازی اماکن درمانی و بهداشتی هم وضع به همین منوال است. نمی‌توان از اهمیت نور در فضاهای درمانی غافل شد. نورپردازی صحیح دارای تاثیر مستقیم بر مراحل تشخیص و درمان بیماری است.

اهداف نورپردازی فضای درمانی

با استفاده از نورپردازی صحیح و اصولی می‌توان نور لازم برای اعمال پزشکی را فراهم کرده و به ایجاد محیطی آرام‌بخش برای بیماران و کارکنان کمک کرد. اصولا هر فضای درمانی دارای بخش‌های عمومی و اتاق‌های مختلف است. برای نورپردازی هرکدام از این بخش‌ها اصول و ضوابط خاصی به کار گرفته می‌شود.

مزایای نورپردازی صحیح مراکز درمانی

از جمله مزیت‌های نورپردازی استاندارد فضاهای درمانی می‌توان به مواردی از جمله تسریع روند بهبودی بیماران، کاهش احساس درد و از بین رفتن حس افسردگی اشاره کرد. همچنین استفاده از نور سفید خاص در درمان زردی کودکان و تامین نور اتاق عمل تاثیر بسزایی در سلامت بیماران و تمرکز پزشکان در مراحل شناخت و درمان بیماری دارد که همگی این موارد باید در نورپردازی مورد توجه قرار گیرند.  

اصولا نور محیط دارای تاثیری بسزا در وضعیت جسمی و روحی بیماران و کادر درمان و کارکنان بیمارستان است.

استفاده از نور طبیعی در نورپردازی فضای درمانی

طی ساعات مختلف روز، بدن انسان نیاز به نور متناسب دارد. تامین نور به دو صورت طبیعی و مصنوعی ممکن است. در طول روز باید از نور طبیعی در نورپردازی فضای درمانی به شکل صحیح استفاده کرد.

نورپردازی فضاهای عمومی بیمارستان باید به گونه‌ای انجام شود که روشنایی لازم جهت تردد و انجام فعالیت‌ها تامین شده و مسیرهای رفت و آمد به سایر بخش‌ها به خوبی برای مراجعین قابل تشخیص باشد.

نورپردازی بخش پذیرش بیمارستان‌ها و مراکز درمانی

بخش پذیرش از جمله فضاهای مشترک بین اماکن درمانی محسوب می‌شود و اولین محلی است که افراد پس از ورود به سالن بیمارستان به آن مراجعه می‌کنند. در نورپردازی این قسمت باید کنتراست نور جهت تمایز این قسمت با سایر بخش‌ها در نظر گرفته شود.

نورپردازی فضای انتظار

سالن انتظار فضای درمانی باید با استفاده از المان‌هایی با شدت نور بالا نور پردازی شوند. البته نور مورد استفاده نباید زننده باشد یا ایجاد خیرگی کند.

نورپردازی راهروهای مراکز درمانی

راهروها از جمله مسیرهای پر رفت و آمد مراکز درمانی محسوب می‌شوند که نورپردازی آنها با استفاده از انواع تجهیزات روشنایی دیواری، آویز، سقفی و غیره انجام می‌شود. همچنین برای نورپردازی پله‌ها چراغ‌های زیرپله‌ای و کنارپله‌ای مناسب است.

نورپردازی اتاق بیمار

استفاده از ظرفیت‌های نور طبیعی و مصنوعی در نورپردازی اتاق بیمار اهمیت زیادی دارد. نور این بخش باید دارای قابلیت تنظیم بوده و همچنین المان روشنایی مخصوصی بالای تخت هر بیمار برای انجام معاینه تعبیه می‌شود.

نورپردازی اماکن تجاری

استفاده از نورپردازی در پاساژها و مراکز تجاری می‌تواند تاثیر زیادی در جذب مشتری و افزایش فروش داشته باشد. این کار باید با در نظر گرفتن تکنیک‌های اصولی و استاندارد انجام شود. استفاده از نورهای زننده با خیرگی بالا نتیجه‌ای معکوس در بر خواهد داشت.

از طرف دیگر با توجه به استفاده مداوم از المان‌های روشنایی در طول ساعات فعالیت مرکز تجاری، لزوم استفاده از تجهیزات با توان کمتر، بیش از پیش احساس می‌شود. البته کمتر بودن توان یک منبع روشنایی به معنی کم‌نور بودن آن نیست. امروزه لامپ‌های ال‌ای‌دی با توان کمتر قادر به تولید نور بیشتری هستند و از نظر مصرف انرژی هم کاملا بهینه عمل می‌کنند.

نورپردازی بخش‌های مختلف مراکز تجاری

یک محیط تجاری شامل بخش‌های مختلفی مانند فضای داخلی، راهروها، راه‌پله‌ها، پارکینگ، فضای بیرونی و … است. قطعا برای نورپردازی هر کدام از این بخش‌ها اصول متفاوتی مورد توجه قرار می‌گیرد. مثلا برای فضای بیرونی که ورودی مرکز تجاری محسوب می‌شود نورپردازی باید با هدف جلب توجه مشتری برای ورود انجام شود.

در نورپردازی فضای تجاری باید رفاه حال مشتری در نظر گرفته شود. هرچه نورپردازی برای افراد دلنشین‌تر باشد، زمان بیشتری در فروشگاه باقی مانده و به احتمال زیادی تصمیم به خرید می‌گیرند. به این ترتیب علاوه بر بازگشت سرمایه، می‌توان به نورپردازی انجام شده به عنوان یک تبلیغ دائمی برای مرکز تجاری نگاه کرد.

نورپردارزی اماکن ورزشی

با توجه به اینکه در فضاهای ورزشی چه نوع فعالیتی و یا رشته ورزشی انجام می‌شود و اینکه محیط آن سرباز یا سرپوشیده است، نورپردازی انجام می‌شود. این کار با استفاده از المان‌های روشنایی متفاوتی صورت می‌گیرد.

هدف از نورپردازی فضاهای ورزشی مثل باشگاه‌ها و استادیوم‌ها در ابتدا، ایجاد روشنایی لازم برای انجام فعالیت‌های ورزشی بوده ضمن اینکه مزاحمتی برای بازیکنان و تماشاگران ایجاد نکرده و سبب بروز حالت خیرگی نشوند.

نورپردازی زمین‌های ورزشی

ورزش‌های مختلف دارای محدوده مشخصی از زمین بازی هستند که  شامل زمین اصلی و محوطه ایمنی و حاشیه آن می‌شود.

بسته به اینکه ورزش مورد نظر چیست و تماشاچیان در چه فاصله‌ای از محل بازی مشغول تماشا کردن آن هستند، روشنایی نورپردازی حرفه‌ای و استاندارد انجام خواهد شد.

در صورتی که زمین بازی بزرگ باشد به نور با شدت بالا نیاز است. از این جهت برای صرفه جویی در مصرف انرژی باید از تجهیزات کم‌مصرف با توان کمتر استفاده کرد. همچنین نصب المان‌های نورپردازی باید به گونه‌ای انجام شود که در صورت نیاز به تعمیر، امکان دسترسی به آنها به راحتی فراهم باشد.

 همگی ورزش‌ها نیاز به سطح مشخصی از روشنایی دارند. به گونه‌ای که سایه‌های تیره مانع از دید کامل بازیکنان در زمین بازی  نشود. در صورت اجرای نورپردازی فضاهای ورزشی به شکل نامناسب، قطعا کیفیت عملکرد بازیکنان در زمین افت خواهد کرد. در حقیقت بحث نورپردازی زمین‌های ورزشی فراتر از تامین کردن روشنایی لازم و کافی است. از طرف دیگر بسیاری از بازی‌ها از طریق تلویزیون پخش شده که در هنگام اجرای نورپردازی، باید به این نکته توجه داشت.

عوامل موثر بر نورپردازی زمین‌های ورزشی

روشنایی‌های مورد استفاده در نورپردازی زمین‌های ورزشی به سه دسته روشنایی افقی، عمودی و یکنواخت و غیرخیره‌کننده تقسیم می‌شوند.

با استفاده از روشنایی افقی می‌توان قسمت عمده روشنایی زمین و محوطه آن را فراهم کرد. به این ترتیب میدان دید مناسب برای بازیکنان، تماشاگران و حتی بینندگان داخل منزل فراهم می‌شود. در صورتی که بازی پخش تلویزیونی نداشته باشد، می‌توان به یک نور افقی متوسط اکتفا کرد. اما برای مواردی با پخش تلویزیونی روشنایی عمودی از روشنایی افقی اهمیت بیشتری دارد.

در هر صورت برای به وجود آمدن روشنایی متعادل در پخش تلویزیونی، باید بین روشنایی عمودی و افقی در نورپردازی مطابقت ایجاد شود.

با استفاده از روشنایی عمودی می‌توان نور لازم جهت دید بهینه و شناسایی جهت‌های مختلف توسط بازیکنان را ایجاد کرد.

المان‌های ایجادکننده روشنایی عمودی در ارتفاع حداقل یک و نیم متری نصب می‌شوند. هرچه نورپردازی عمودی و افقی تطابق بیشتری با هم داشته باشند، می‌توان شاهد نتیجه بهتری بود.

روشنایی یکنواخت و غیرخیره‌کننده هم در ارتفاع مناسبی نصب شده و از آزار چشمی و ایجاد حالت خیرگی در بازیکنان جلوگیری می‌کند.

المان‌های مورد استفاده برای نورپردازی سالن‌های ورزشی

با توجه به اینکه سالن‌های ورزشی و باشگاه‌ها اصولا فضای گسترده‌ای دارند، برای تامین روشنایی آنها نیاز به تجهیزات زیادی است. در این بین باید هزینه‌های مصرف برق و نگهداری چراغ‌ها مورد توجه قرار گیرد. چراغ‌ها و پنل‌های ال‌ای‌دی به دلیل استفاده از توان کمتر در مصرف انرژی صرفه‌جویی می کنند و از این جهت برای استفاده در باشگاه‌ها و سالن‌های ورزشی انتخاب مناسبی هستند.

اصولا سالن‌های ورزشی سقف بلندی دارند و به همین دلیل می توان از چراغ‌های پروژکتوری به عنوان یک المان نورپردازی مناسب جهت ایجاد روشنایی استفاده کرد. البته که نور پروژکتورها دارای قابلیت تنظیم نیز هست.

موارد مهم در نورپردازی اماکن ورزشی

در هنگام نورپردازی فضاهای ورزشی توجه به مواردی مثل متریال استفاده شده برای ساخت محیط، معماری آن و همچنین محوطه در انتخاب تکنیک‌های اصولی موثر خواهد بود. برای استفاده هر چه بهتر از تجهیزات نورپردازی باید جانمایی مناسبی انجام شود. مثلابرای ورزش‌هایی نظیر والیبال و بسکتبال، تجهیزات روشنایی خارج از زمین و دور از دید نصب می‌شوند به این ترتیب که هم از برخورد توپ با آنها جلوگیری شده و هم بازیکنان در حین نگاه کردن به بالا دچار مشکل نشوند.

نورپردازی اماکن مذهبی و زیارتی

نورپردازی اماکن مذهبی و زیارتی به دلیل ایجاد جذابیت بصری و تاثیر آن بر حس معنوی از اهمیت خاصی برخوردار است. در حقیقت استفاده از تجهیزات روشنایی می‌تواند به ایجاد حس معنوی در افراد کمک کرده به گونه‌ای که راحت‌تر بتوانند راز و نیاز کنند.

اهمیت نورپردازی اماکن مذهبی

به کار بردن تجهیزات روشنایی بر پایه نورپردازی اصولی در اماکن مذهبی دارای ویژگی‌های خاصی است. طراحی نورپردازی این فضاها باید به شکلی خلاقانه و منحصر به فرد انجام شود. اصولانورپردازی فضای مذهبی با ۴ هدف زیر انجام می‌شود:

ایجاد آسایش و آرامش

برقراری امنیت

ایجاد روشنایی لازم برای فعالیت‌های مذهبی مانند مطالعه کتاب‌های دینی

ایجاد حس معنوی با جذابیت بصری

عوامل مهم در نورپردازی فضاهای مذهبی

برای نورپردازی فضاهای مذهبی و زیارتی توجه به فاکتورهایی مثل درک فرهنگی و مذهبی نسبت به فضای مورد نظر و همچنین معماری آن اهمیت زیادی دارد. با توجه به این دو معیار می‌توان رویکرد مشخصی را برای انجام نورپردازی در نظر گرفت. همچنین برای اجرای یک نورپردازی استاندارد و اصولی در فضای مذهبی مواردی مانند نیروی متخصص، علم و دانش، داشتن شناخت کامل نسبت به دین مورد نظر، نیاز است.

تجهیزات روشنایی برای فضاهای مذهبی و زیارتی

باید به این نکته توجه داشت که فضاهای مذهبی و زیارتی مختلف هرکدام می‌توانند نورپردازی متفاوتی داشته باشند. از همین جهت المان‌های مختلفی می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند که رایج‌ترین آنها عبارتند از:

لوسترهای سقفی و آویز

پروژکتور

فلورسنت

لامپ ال‌ای‌دی

چراغ‌های دیوارکوب

نورهای مخفی

وال واشر

ریسه و …

ویژگی تجهیزات مورد استفاده در نورپردازی فضای مذهبی

با توجه به این که قسمتی از فضای مذهبی در محیط سرباز قرار دارد، المان‌های روشنایی مورد استفاده برای این بخش‌ها باید دارای درجه حفاظتی بوده و در برابر رطوبت، نم و گرد و غبار مقاوم باشند.

همچنین تجهیزات روشنایی باید از نظر مصرف انرژی بهینه بوده و طول عمر بالایی داشته باشند.

نورپردازی اماکن گردشگری

نورپردازی مکان‌های گردشگری و فرهنگی با هدف به نمایش گذاشتن بهتر مناظر شاخص انجام می‌شود. با توجه به طراحی پیچیده این مکان‌ها نورپردازی آنها امری تخصصی محسوب شده و نیاز به دانش و تجربه بالایی دارد.

افزایش جذابیت ظاهری مراکز گردشگری مانند موزه‌ها، هتل‌ها، آثار باستانی و غیره با استفاده از نورپردازی تاثیر بسزایی بر جلب توجه افراد و افزایش تمایل آنها به ادامه بازدید خواهد داشت.

از جمله مواردی که می‌تواند سبب جلب توجه افراد شده و بر کارایی نورپردازی می‌افزاید، توجه به رنگ نور مورد استفاده است.

با کمک نور پردازی می‌توان گام موثری در زمینه شناساندن جاذبه‌های تاریخی و جغرافیایی برداشت. همچنین با کمک نورپردازی مناسب می‌توان سطح کیفی فضا را افزایش داد.

نورپردازی موزه‌ها و گالری‌ها

با استفاده از نورپردازی اماکن توریستی و فرهنگی می‌توان در زیباسازی و جلب توجه بازدیدکنندگان موزه‌ها و گالری‌ها اقدام موثری انجام داد. به این ترتیب نمایش بهتری از اثر هنری ارائه شده ضمن اینکه می‌توان از چنین اشیای ارزشمندی در برابر نورهای مضر مانند فرابنفش و مادون قرمز محافظت کرد.

اجسام موجود در موزه‌ها و گالری‌ها به دو صورت  دو بعدی و سه بعدی قابل مشاهده هستند که نورپردازی هرکدام اصول و تکنیک‌های جداگانه‌ای دارد.

برای ایجاد درک سه بعدی از اشیا می‌توان اصول زیر را اجرا کرد:

ایجاد سایه برای تفکیک جسم از دیوار پشتی آن

اجرای نورپردازی متمرکز از زوایای مختلف

ایجاد تعادل بین سایه و روشنی

تجهیزات نورپردازی اماکن گردشگری و فرهنگی

اماکن تاریخی و توریستی از بخش‌های گوناگونی تشکیل شده‌اند و نورپردازی آنها با هدف جلب توجه و نظر افراد و تمایل آنها به بازدید طولانی‌تر انجام می‌شود. به این ترتیب که با نورپردازی صحیح می‌توان بازدیدکنندگان را برای باردید به سایر بخش‌ها هدایت کرد.

تجهیزات مورد استفاده در فضاهای توریستی و گردشگری باید علاوه بر توزیع نور دقیق و ایجاد تجربه هنری از نظر مصرف انرژی هم بهینه باشند.

نورپردازی اماکن تفریحی

انجام نورپردازی با توجه به عوامل و معیارهای خاص در طراحی هر محیط تاثیرگذاری زیادی به همراه خواهد داشت. برای نورپردازی محیط‌ها و اماکن تفریحی، به کار بردن تکنیک‌هایی با هدف جلب توجه افراد در سنین مختلف اهمیت زیادی دارد.

از جمله مکان‌های تفریحی می‌توان سالن‌های کنسرت، شهربازی‌ها و سالن‌های سینما را نام برد که هر کدام با توجه به معیارهای خاصی نورپردازی می‌شوند.

ایجاد جلوه و جذابیت‌های بصری با استفاده از نورپردازی اصولی و استاندارد برای محیط‌های تفریحی اهمیت زیادی دارد.

به عنوان مثال نورپردازی یک شهربازی می‌تواند با استفاده از چراغ‌های چشمک‌زن رنگی انجام شود.

اصول کلی نورپردازی اماکن تفریحی

پیش از اقدام به نورپردازی یک محیط تفریحی باید اهداف به صورت دقیق مشخص شوند. به این شکل می‌توان از زیبایی و جذابیت بصری ایجاد شده حداکثر بهره را برد.

سرباز یا سرپوشیده بودن محیط تفریحی اهمیت زیادی در انتخاب اصول نورپردازی دارد. همچنین در محیط‌هایی مثل سالن سینما یا کنسرت برای انتخاب المان‌های نورپردازی می‌توان تم رنگ صندلی‌ها و فضای داخلی سالن را مورد توجه قرار داد.

انواع روشنایی مورد استفاده در  نورپردازی اماکن تفریحی

دو نوع روشنایی عمومی و تخصصی در فرایند نورپردازی اماکن تفریحی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با کمک روشنایی عمومی نور اصلی مورد نیاز تامین خواهد شد. به عنوان مثال، روشنایی عمومی در یک سالن کنسرت، فضای اصلی یعنی قسمت صندلی‌ها را روشن می‌کن.د برای بخش سن یا صحنه سالن هم با استفاده از المان‌هایی مثل لیزرهای خاص و نورافکن‌ها می‌توان از روشنایی تخصصی استفاده کرد.

نورپردازی شهربازی‌ها

این نوع از فضاهای تفریحی دارای نورپردازی پیچیده‌ای هستند که اجرای آن به صورت تخصصی و حرفه‌ای انجام می‌شود. برای این کار نمی‌توان به تجهیزات ساده روشنایی اکتفا کرد. جهت ایجاد هرچه بیشتر جذابیت بصری، می‌توان چراغ‌ها و صداها را همگام‌سازی کرد.

همچنین استفاده از چراغ‌هایی با رنگ تند و حالت چشمک‌زن می‌تواند به جلب توجه بیشتر افراد منجر شود.

ویژگی تجهیزات نورپردازی شهربازی‌ها

با توجه به استفاده از این المان‌ها در فضای باز، تجهیزات روشنایی باید دارای درجه حفاظت بالایی باشند. به این ترتیب که در مقابل عوامل طبیعی مثل باد و باران و گرد و خاک از خود مقاومت نشان دهند.

از طرف دیگر تجهیزات نورپردازی شهربازی‌ها باید در نقاط قابل دسترس نصب شوند تا در صورت نیاز به تعمیر یا تعویض مشکل ایجاد نشود.

نورپردازی با استفاده از ویدئو مپینگ

ویدئو مپینگ نوعی تکنولوژی جدید در عرصه نورپردازی است که با استفاده از آن می‌توان یک محتوای تصویری اثرگذار را ارائه کرد. این ارائه می‌تواند در سطوح وسیعی از جمله فضای داخلی و خارجی ساختمان‌ها و یا حتی روی سطح آب و موارد دیگر انجام شود.

با استفاده از تکنیک ویدئو مپینگ می‌توان با کمک رنگ‌های جذاب برای اجسام بی‌جان تحرک و جذابیت ایجاد کرد. این کار طی یک فرایند ساده و با بکارگیری یک نرم‌افزار ویدئویی انجام خواهد شد.

این سبک از نورپردازی طی سال‌های اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته است.

ویژگی‌های ویدئومپینگ

برای مشاهده این سبک از نورپردازی نیازی به استفاده از عینک‌های سه بعدی نیست.

به این دلیل که روی سطوح مورد نظر عمل نصب تجهیزات انجام نمی‌شود، آسیبی هم به آنها وارد نخواهد شد.

تمامی تصاویر از دور روی محدوده مورد نظر پخش می‌شود.

برای افزایش تاثیرگذاری این نوع از نور پردازی می‌توان همگام با تصاویر از موسیقی هم استفاده کرد.

 ویدئو مپینگ برای مواردی مانند انتقال مفاهیم فرهنگی و همچنین جهت تبلیغات استفاده می‌شود. از قابلیت‌های مهم این سبک نورپردازی صرفه‌جویی در هزینه و تجهیزات است. همچنین راه‌اندازی و اجرای آن به سرعت انجام می‌شود.

تجهیزات مورد استفاده برای نورپردازی ویدئو مپینگ

برای استفاده از تکنولوژی ویدئو مپینگ به تجهیزات زیر نیاز است:

نرم افزار تطبیق محتوا با نقشه محدوده پخش

ویدئو پروژکتور

سخت افزار پخش صدا

آسمان مجازی (سقف‌های کشسان)

امروزه انواع مختلف سقف‌های کشسان و به کار بردن طرح‌های آن در مورد دکوراسیون داخلی در فضاهای مختلف مورد استقبال زیادی قرار گرفته و باعث شده که مفاهیم مختلفی درمورد سقف‌های کاذب رواج پیدا کند. از جمله مفاهیم جدیدی که در مورد سقف کاذب به وجود آمده می‌توان به مواردی مانند آسمان مجازی،سقف کششی و سقف کشسان اشاره کرد که البته سقف کشسان، سقف کششی و آسمان مجازی دارای تفاوت‌هایی با همدیگر بوده و از ویژگی‌ها و مزایا و معایب مختلفی برخوردار هستند که در این قسمت به بررسی آنها می‌پردازیم.

 سقف کشسان یا همان کششی

این مدل از جمله پرطرفدارترین سقف‌های کاذب است و به عنوان مدرن‌ترین آن‌ها شناخته می‌شود. جنس این سقف از پارچه‌های پی‌وی‌سی، ضد اشتعال و مستحکم بوده  که از خاصیت کششی برخوردار هستند و اندازه‌ی مورد نظر با گرمادهی هیتر‌های صنعتی در آنها ایجاد می‌شود.

نصب این سقف ها در فاصله کمی از سقف اصلی انجام شده و در زیر آنها یا روی آن‌ها عمل نورپردازی انجام خواهد شد. نورپردازی سقف کشسان می‌تواند باعث تامین نور محیط به اندازه کافی و دلخواه شود.

سقف کشسان از چه متریالی تشکیل می‌شود

اصولا سقف کشسان که با نام  سقف کششی هم شناخته می‌شود با متریال پی‌وی‌سی مقاوم که دارای خاصیت ضد اشتعالی است همراه با پلاستی سایزر تشکیل می‌شود.

برای نصب این نوع از سقف‌ها به متریال آن گرمادهی می‌شود و این کار توسط هیترهای صنعتی انجام شده که به این ترتیب با کمک کاردک‌های مخصوصی سقف کشسان به داخل پروفیل‌های دیواری که از قبل نصب شده‌اند هدایت خواهند شد.

استفاده از سقف کشسان چه مزایایی دارد؟

اصولا تنوع در طرح و نوع سقف‌های کشسان بسیار زیاد است و به همین دلیل امکان هماهنگی آن با دکوراسیون‌های داخلی مختلفی مثل مدرن، کلاسیک، رومی، مینیمال و موارد دیگری از این دست وجود دارد. این سقف‌ها دارای مزایایی هستند که از جمله‌ی آنها می‌توان به سرعت نصب بدون انجام عملیات زیرسازی، زیبایی خاص، امکان جابجایی، بالا بودن انعطاف پذیری و امکان اجرای آن به شکل‌های مختلف هندسی یا استوانه‌ای، گنبدی و مدور، خاصیت ضد رطوبت و ضد آب، امکان شستشوی سقف کشسان و خاصیت آنتی باکتریال و مقاومت در برابر گرد و غبار، تحمل مناسب وزن بالا و  دارای خاصیت مقاومت در مقابل ریزش احتمالی بار و همچنین امکان پوشش دادن لوله‌کشی‌ها، پوسیدگی‌ها، اتصالات و همچنین خرابی‌هایی که در سقف وجود دارد، امکان چاپ با رنگ‌های مختلف و تنوع رنگی حتی تا بیشتر از ۱۵۰ رنگ و همچنین امکان بزرگنمایی و بازتاب تصاویر محیط در این نوع از سقف‌ها به عنوان مزیت‌ها شناخته می شود.

همچنین در صورتی که این سقف ها توسط یک شرکت معتبر برای شما نصب شود دارای طول عمر مناسبی بوده و از گارانتی برخوردار است.

 نصب سقف کشسان در هر محیطی قابل اجرا بوده و از این جهت با محدودیتی مواجه نخواهید بود. در منازل مسکونی،مجتمع‌های تجاری، اماکن مذهبی، تفریحی و اداری می‌توان سقف‌های کشسان را اجرا کرد.

آسمان مجازی چیست

آسمان مجازی از جمله‌ی انواع سقف‌های کاذب محسوب می‌شود که متریال آن تایل‌های شیشه‌ای است. این تایل‌ها  مشابه سقف‌ کشسان دارای امکان چاپ هستند و می‌توانند در اندازه‌های مشخصی آماده شوند. برخلاف سقف کشسان، آسمان مجازی با محدودیت انعطاف‌پذیری مواجه است و همچنین تحمل بار زیادی را ندارد‌.

اصولا آسمان مجازی مشابه پنجره بوده و نشان‌دهنده زیبایی آسمان و تصویر آن است. از این جهت می‌توان روی آن تصاویری مشابه به آسمان و مواردی از این دست را چاپ کرد که بسیارهم مناسب است.

 آسمان مجازی از چه متریالی ساخته می‌شود

برخلاف آنچه که تصور می‌کنید آسمان مجازی با سقف کشسان  تفاوت زیادی دارد. همانطور که گفتیم آسمان مجازی از تایل‌های شیشه‌ای ساخته شده و اندازه‌های خاصی دارد. این اندازه‌ها به شکل‌های مربعی سی در سی یا شصت در شصت آماده می‌شوند. این سقف‌ها وزن سبکی  خواهند داشت و نسبت به سقف‌های کشسان از انعطاف پذیری کمتری برخوردار هستند. نصب آنها با سقف‌های کشسان متفاوت بوده و تجهیزات متفاوتی  نسبت به سقف‌های کشسان خواهند داشت.

نورپردازی‌های انجام شده در سقف کشسان و آسمان مجازی

از آنجایی که سقف کشسان دارای انعطاف ‌پذیری بالا  و تنوع بیشتری نسبت به آسمان مجازی است، تجهیزات نورپردازی مختلفی مثل رشته‌های آر جی بی، کریستال‌های سواروسکی،فیبرنوری، لوستر، هالوژن، نورپردازی‌ داینامیک، رشته‌های SMD و انواع مختلف نورپردازی را می‌توان در مورد آن اجرا کرد. اما آسمان مجازی با توجه به جنس شیشه‌ای که دارد دارای محدودیت در زمینه‌ی نورپردازی است. برای این مورد از سقف‌های کاذب می‌توان از رشته های اس‌ام‌دی جهت نوردهی و نور پردازی استفاده کرد. باید توجه داشت که جنس خاص آسمان مجازی باعث شده که امکان استفاده از نورپردازی بیرونی مثل لوستر، فیبرنوری،کریستال‌سواروسکی و مواردی از این دست برای آن امکان پذیر نباشد.